Takkenhoofd – Inge Besaris – Tip van Heleen

Deze kerstvakantie was ik op Terschelling en nee echt lekker voorbereid was ik niet op reis gegaan. Het is mijn beurt een boekentip te schrijven. Dat doe ik altijd met plezier, maar ik had er niet aan gedacht van te voren te kiezen welk boek ik zou tippen. Dat nognietbedachte boek had ik dus ook niet ingepakt. Gelukkig heeft Terschelling de fijne boekhandel Funke, waar ik Takkenhoofd getipt kreeg. Takkenhoofd is geïllustreerd door een eilander kunstenaar Irina Filcer. Mijn boekentip zou dus zomaar leuk uit kunnen pakken!

Sofie is een kermiskind. Als haar ouders met de kermis rondtrekken, zorgt haar opa voor haar. Zeven maanden lang woont ze met hem en hondje Whisky in het kleine huisje in het bos. Sofie gaat in opa’s dorp naar Basisschool het Fundament en ze zit in de saaie klas van meester Buisman. Sofie is het gewend dat opa in de zomer voor haar zorgt. Het voelt vertrouwd om bij hem te zijn, maar ze ontdekt al gauw dat er dingen veranderd zijn.

Takkenhoofd vertelt over vriendschap en vertrouwen, over je fantasie die je helpt om bij de les te blijven en over genieten van een vrij leven. Thema’s die je als zwaar zou kunnen ervaren komen lichtvoetig voorbij, de homoseksualiteit van de boswachter, de acceptatie van een vluchtelingengezin. Wat zou het fijn zijn als we daar in de ‘echte wereld’ ook wat toleranter mee om zouden springen.

Het wordt voor Sofie ingewikkeld als ze opa belooft haar zorgen over hem niet met anderen te delen. Opa vergeet steeds meer dingen. Sofie vangt van alles op, maar deze ‘geheime lijst’ wordt wel erg lang voor haar. Ondertussen worden opa en Sofie nauwlettend in de gaten gehouden door Huize ‘Alvast dood’ Avondrood (zo heette het bejaardenhuis op Terschelling vroeger écht!) en de kinderbescherming.

Sofie houdt het lang vol, met behulp van haar vriend Mo, zijn moeder Mama Donya en boswachter Remi, om de schijn op te houden dat het ‘zijn gangetje’ gaat met opa. Maar natuurlijk gebeurt er iets wat zelfs Sofie niet had kunnen voorzien. Het is lastig voor opa om zich over te geven aan de bemoeizucht van zorginstellingen. Sofie helpt hem door volwassenen te laten beleven dat ook oudere mensen zelf kunnen aangeven wat ze willen.

In Takkenhoofd wordt een meeslepend verhaal, aan de hand van kleurrijke figuren, verteld. Je ziet de gezelligheid, proeft de roze koeken en de geur van zaagsel en de uitgedoofde kachel ‘danst je neusgaten binnen’. Misschien helpt het dat de makers van Takkenhoofd ook theatermakers zijn. Mij als lezer en theaterliefhebber helpt het in ieder geval. Ik denk ook zeker dat het mijn leerlingen uit de brugklas een fijn uitstapje kan bieden uit een schoolsleur waarin al zoveel van ze verwacht wordt.

Takkenhoofd eindigt misschien te mooi om bij de waarheid in de buurt te komen. In dit geval mag dat, vind ik. Voor het pijnlijke verloop van dementie en de knelpunten in de zorg hoef je alleen maar om je heen te kijken. De acceptatie van asielzoekers, de herkenning in medemensen en het omarmen van diversiteit zijn vraagstukken die misschien wel makkelijker te benaderen zijn vanuit een ‘ideaal voorbeeld’. Takkenhoofd mag zo’n voorbeeld zijn.

Toen ik het boek uit had ben ik op zoek gegaan naar Irina Filcer, zij woont op het eiland waar ik zo graag kom. Zonder haar humor, levendigheid en de magische realiteit in haar illustraties hadden we Sofie en haar opa veel minder goed leren kennen! Irina en ik hadden een leuke ontmoeting en binnenkort kun je een boek winnen dat zij voor jou illustreerde en signeerde.

Bekijk hieronder de prachtige animatie die illustratrice Irina Filcer maakte als boektrailer. Inge schreef de tekst en Chris Oelmeijer maakte de muziek:

Wil je meer werk van Irina Filcer bekijken? Breng een bezoek aan het Behouden Huys op Terschelling.

Mijn leeftijdsadvies: 10+ | Uitgever: Lemniscaat | Auteur: Inge Besaris | Illustraties: Irina Filcer | Verschenen: 29 juni 2023 | Prijs: €15,99 | Hier te bestellen