De paardenjongens – Johan Ehn – Tip van Janneke

Zonder me dat vooraf te realiseren raad ik voor de derde keer op rij een historische YA-roman aan waarin queer-relaties centraal staan. De overeenkomst? De buitengewoon interessante setting waarin deze liefdesverhalen zich afspelen. In de jeugdliteratuur zijn al een tijdje een aantal trends gaande, waaronder de representatie van queer-personages en onbekende periodes in de geschiedenis. De combinatie van deze twee onderwerpen levert boeiende verhalen op, zoals het hartverscheurende verhaal van Johan Ehn over De paardenjongens.

Het verhaal De paardenjongens speelt zich af tijdens het interbellum, de tijd tussen de twee wereldoorlogen. Twee jonge circusartiesten, Janek en Sasha, groeien samen op in een kindertehuis waar ze leren paardrijden. Als twee jonge knapen komen ze met een paardenact in een rondreizend circus terecht, waar ze niet alleen de wereld maar ook hun liefde voor elkaar ontdekken. Een groot deel van dit verhaal speelt zich in Berlijn af, waar Hitler op dat moment de macht grijpt. Hun pas verworven vrijheid om zichzelf te zijn wordt daardoor in rap tempo weer van hen afgenomen.

Het boek bestaat uit twee verhaallijnen die kunstig door elkaar zijn gevlochten. Naast de historische verhaallijn over Janek en Sasha volgen we ook de hedendaagse Anton, die een baantje in de thuiszorg heeft aangenomen na zijn examens. Hij verzorgt een excentrieke oudere heer die niet kan praten. In het huis van de oude man vindt hij foto’s van circusartiesten met paarden, maar hij vindt ook een brief van de Gestapo. Anton vraagt zich af wat de oude man heeft meegemaakt.

De twee verhaallijnen lezen als een interessante puzzel. Je voelt vanaf de eerste bladzijde dat ze bij elkaar zullen komen, de vraag is alleen hoe en wanneer. Gedurende het boek werden mijn bange vermoedens steeds meer de waarheid, ik hield m’n hart vast. Van een leerling begreep ik overigens dat hij de laatste hoofdstukken, met daarin een indringende ontknoping, totaal niet zag aankomen.

Johan Ehn kiest er bewust voor om een subtiele verbinding te leggen tussen populistische bewegingen ten tijde van het interbellum en vergelijkbare groeperingen in de huidige maatschappij. Door de jonge en eigentijdse Anton onderzoek te laten doen naar het leven van zijn oude cliënt, is het voor jonge lezers niet moeilijk om zichzelf met het verhaal te identificeren. Johan maakt op deze manier het harde leven van queer-personen in en rondom de Tweede Wereldoorlog tastbaar en invoelbaar. Juist in deze tijden van toenemende homo-haat is het belangrijk om zulke verhalen voor het voetlicht te brengen. Zodat ook nieuwe generaties zich bewust worden van de mogelijke gevolgen van discriminerende uitspraken en opvattingen over de lhbtqia+community.

De paardenjongens is niet alleen een queer-roman, maar is bovenal een verhaal over de unheimische periode in aanloop naar een gruwelijke oorlog waarin minderheden zijn bestempeld tot tweederangs burgers, zijn ontmenselijkt en vermoord. Het verhaal grijpt je bij de keel en laat je niet meer los.

Dit delen:

Gerelateerd