Kermiskind – Jacques Vriens – Tip van Heleen

In de zomer van 1925 leren we de 13-jarige Rosa kennen. Rosa groeit op als kermiskind en speelt, al bijna zo lang als ze zich herinnert, in Theater Vonkestein, het theater van haar familie. Het lijkt een vrij leven, rondreizen, spelen en zonder kaartje iedere attractie in kunnen gaan. Rosa krijgt te maken met oordelen en verwachtingen van de mensen om haar heen. “Gelukkig is ze geen braaf burgertrutje, ze is een kermiskind.”

Rosa neemt haar lezers mee achter de schermen van Theater Vonkestein. Ze is een harde werker, dat wordt van iedereen in ‘de troep’ verwacht. Al op jonge leeftijd stond ze op de planken, toen nog huilend van angst. Tegenwoordig gaat het spelen haar makkelijker af, maar beleeft Rosa er steeds minder plezier aan. Toch lijkt het de bedoeling dat haar toekomst zich af zal spelen in het kleine theater op de kermis.

Teunis, Rosas vriend en medespeler, is verliefd op een andere jongen, Wolter. Hoewel Rosa niet wist dat jongens ook verliefd kunnen worden op jongens voelt het voor haar alleen maar veilig en warm, “alsof er niets aan de hand is”. Misschien kunnen meisjes ook wel verliefd worden op meisjes, “want anders is het niet eerlijk”. Niet iedereen accepteert het zo gemakkelijk. Teunis wordt gepest en bedreigd, zélfs binnen hun eigen troep.

Rosa probeert haar weerstand tegen het podium te bespreken met haar vader, de directeur van hun theater. Het gesprek leidt in eerste instantie tot boosheid en frustratie. Rosa voelt zich dan ook behoorlijk schuldig als haar vader door een vervelend ongeluk in het ziekenhuis belandt. Het gemak en plezier van het spelen blijkt letterlijk én figuurlijk heel goed van pas te komen bij het openen van deuren.

Het avontuur, de gekkigheid van artiest Freule Friemel en de frustratie over de uitlatingen van oom Gerrit en de afstotelijke Klaas geven het verhaal een draaimolenwaardige vaart. Rosa laat ons de vrijheid en de beperkingen van het kermisbestaan zien. De beschrijvingen zijn geloofwaardig en soms kermisachtig clichématig.

Ik heb Kermiskind in eerste instantie gekozen omdat ik de afbeelding op de cover van het boek zo prachtig vind. Een historisch boek, want dat is het, met thema’s van alle tijden. Opkomen voor jezelf, vooroordelen en grensoverschrijdend gedrag, het is allemaal op een natuurlijke manier verweven in het verhaal. Een moraal wordt je gelukkig niet opgedrongen en de ontdekking dat een verschil in beleving niet altijd een probleem hoeft te zijn is geruststellend. Als we elkaar de ruimte en het respect geven om te zijn wie we willen zijn, wordt het al weer een beetje makkelijker om samen te leven.

Heb je zin om in de klas aan de slag te gaan met dit boek? Bekijk de lesbrief.

Dit delen:

Gerelateerd

Een reactie plaatsen Reactie annuleren