Lieve Heleen,
Verwaaid, met natte plakharen en hier en daar een beetje uitgelopen mascara staan ze beteuterd in de gang. Alle voorgaande schoolweken was het zo goed als droog, maar uitgerekend op deze dag zijn m’n brugpiepers door een gordijn van regen naar school gefietst. ‘O nee, we gaan zo naar de schoolfotograaf,’ zucht ze met een bibberlipje als ze in het spiegelende raam van m’n lokaal naar haar vochtige pluisharen kijkt. Haar tot dan toe nog niet zo terneergeslagen buurman schrikt zichtbaar terwijl hij zijn natte schrift op de kachel legt: ‘Is dat vandaag?!’
Hoewel tieners voortdurend op de foto lijken te gaan, zijn ze dikwijls erg onzeker over de foto’s van de schoolfotograaf. Er zit een groot verschil tussen je eigen selfies maken of overgeleverd zijn aan het (ontbrekende?) talent en de keuzes van een ander. Die onzekerheid zie je vaak terug op de foto. Als ik naar mijn eigen schoolfoto’s van de middelbare school kijk zie ik een meisje dat meestal probeert te lachen met haar mond dicht. Ik dacht dat mijn beugel dan minder op zou vallen. Slechts één fotograaf wees me erop dat ik beter voluit kon lachen: ‘Die beugel valt helemaal niet op en plezier maskeert alles.’ Het werd de leukste schoolfoto die er in al die jaren bij zat.
Ook docenten gaan op de schoolfoto. Onze foto’s zijn in Magister te zien als leerlingen ons opzoeken of een berichtje willen sturen. Ook daar kun je erg onzeker over zijn, volwassen of niet. Tijdens mijn eerste jaar op deze school was ik ook erg zenuwachtig. De week ervoor bezocht ik de kapper, waar ik werd geknipt door mijn kappers nichtje. Een kapster in opleiding. Er werd eerst om toestemming gevraagd, maar het recht afknippen van mijn steile haar leek een prima klus. Wat kon er misgaan?
Ik schrok toen ze voortvarend haar schaar in mijn lokken zette, ter hoogte van mijn kin. ‘Ho wacht even,’ beschermend trok ik mijn hoofd bij haar schaar vandaan. ‘10 cm ónder de schouder, zei ik.’ ‘Wat erg!’ riep ze uit. ‘Ik verstond 10 cm bóven de schouder.’ Het huilen stond haar nader dan het lachen. De kapper maakte mijn knipbeurt af en ik hoefde niet te betalen, maar je knipt er nu eenmaal niet weer een stukje aan. Het werd toch echt een korte boblijn-achtige coupe, ruim 20 cm korter dan gevraagd.
Verbaasd vroeg mijn derdeklas op de dag van de schoolfotograaf waarom ik een nieuw kapsel had genomen. Zichtbaar ongelukkig plukte ik aan mijn korte haren en vertelde van mijn kappersfiasco. Ze verzekerden me uitgebreid dat het echt leuk stond. Ik moest vooral niet onzeker zijn, ik moest gewoon even wennen. Ik geloofde ze. Opgelucht trad ik de fotosessie tegemoet. Lachend besloot ik zelfs om met twee collega’s een ‘familiefoto’ te maken, zoals dat vroeger op de basisschool gebeurde. Als drie zussen uit de jaren 80 namen we op de krukjes plaats. Waar ook de leerlingen na ons smakelijk om konden lachen en daardoor vrolijk op de foto werden gezet.
Wanneer ik maanden later weer een kappersbezoek heb gepland vraag ik grijnzend aan dezelfde klas: ‘Wat vinden jullie, zal ik weer voor de korte coupe gaan?’ Ik was het niet echt van plan, maar kijk ze toch verrast aan wanneer ze allemaal net iets te snel en te hard ‘Nee, doe maar niet!’ roepen. ‘Jullie zeiden toch dat het wel meeviel?’ vraag ik verbaasd. De fashionista van de klas antwoordt: ‘Tuurlijk, je zag er zo sip uit. Niemand wil sip op de schoolfoto. Je had even wat geruststelling nodig. Maar als ik eerlijk ben, staat lang haar je beter.’ De hele klas beaamt dat meteen.
Ik denk aan die dag terug wanneer ik mijn brugklas verwoede pogingen zie doen om er nog iets van te maken. Truien worden op kachels gelegd. Haren geborsteld. Mascara wordt bijgewerkt en uitgeleend. De bel gaat. Hun mentor komt ze halen voor de foto’s. ‘M’n zomerjas is dus niet waterdicht, maar m’n trui is bijna weer droog,’ zegt het natgeregende piepkuiken terwijl ze naar de indrukwekkende ouderejaars kijkt die nonchalant uit de richting van de schoolfotograaf komen lopen. Ze wijst hoopvol op haar vochtige schouders: ‘Zie je de vlekken nog heel erg?’ Ja, je ziet de vlekken nog heel erg. Maar net als m’n derdeklassers zeg ik bemoedigend: ‘Nee hoor schat, je ziet er heel leuk uit.’ Opgelucht loopt ze het lokaal uit. Ik hoop dat ze straks voluit lacht.
Liefs!
Janneke
*Afbeelding: Gemaakt door de schoolfotograaf van Janneke
Hoe was het op school? 