Dichter bij de seizoenen – Janneke – Hoe was het op school?

Lieve Heleen,

Ik zou niet in een land willen wonen zonder seizoenen. De herfst is m’n favoriet en op dit moment kijk ik al uit naar de lente. De wisselvalligheid van beide seizoenen spreekt me aan. Ik hou van de verrassing die je elke dag aan kunt treffen. Een kletterende regenbui of koude wangen op de fiets. Of juist een verrassend zonnige dag waarop je met je jas opengeritst langs de vallende blaadjes of opkomende krokussen kunt wandelen.

Op diezelfde manier werd ik verrast door de Plintposters die onze tweedeklassers maakten aan de hand van het boek Dichter bij de seizoenen van Bette Westera en Henriëtte Boerendans. Een prentenboek met daarin voor elke maand een gedicht, voorzien van een uitleg over vele versvormen. Met werkbladen over het sonnet, acrostichon, ollekebolleke, kwatrijn, rondeel en haiku ploeterden de kinderen met het thema ‘natuur’. Om vervolgens aangenaam verrast te zijn dat ze poëzie schreven die het typische sinterklaasgedicht ontstijgt.

In samenwerking met het vak beeldende vorming kozen de leerlingen hun mooiste gedicht uit om een poster van te maken. Ze oefenden wekenlang een hele reeks beeldaspecten, waarvan ze er twee uitzochten om in hun plintposter te combineren. Alles bij elkaar is het een opdracht met veel eisen, zowel qua dichtvormen als het beeld. Om poëzie zo aantrekkelijk mogelijk te maken worden dichtopdrachten vaak heel vrij gelaten, maar opvallend genoeg lijken de leerlingen veel liever aan de gang te gaan met het ‘eisenpakket’ van de werkbladen over versvormen. ‘Ik ben niet creatief,’ zegt een leerling, ‘maar zo is het net een sudoku. Dit kan ik.’ Juist die beperking levert creativiteit op en de lat mag dus best hoog liggen.

Ook thematisch is er een eis gesteld, net als in de dichtbundel Dichter bij de seizoenen. Natuur mag worden benaderd in de breedste zin van het woord. Het mag concreet over planten en bomen gaan, over landschappen, weersomstandigheden, seizoenen, activiteiten of een gevoel. Zo ontstaan er gedichten die over voetsporen gaan, over bijen, egels, golven, aanmaaklimonade, een vergeten appelboom, een palmboom in de zomer en over lekker binnen blijven als de regen tegen de ruiten slaat. Toch kan niet iedereen meteen uit de voeten met dit thema en mopperend zit een jongen in een hoekje van het lokaal: ‘Ik heb niks met natuur.’ Ik geef hem wat brainstormoefeningen, maar hij blijft ontevreden. Toch zie ik hem richting het einde van de les snel wat zinnen opschrijven. Hij laat het gedicht aan z’n buurman lezen en samen moeten ze grinniken:

Gras is ook natuur

Bij natuur denk je aan mooie dingen

Maar gras is ook natuur

net als luizen die hoog springen

of het onkruid op de muur

Als ik op het voetbalveld sta

en m’n benen verzuur

als ik ren op groene sprieten

Gras is ook natuur

Als ik met mijn fiets in de berm sta

en de strontlucht in mijn neus verduur

omdat de boer mest op zijn land gooit

op dat moment dan denk ik:

Gras is ook natuur

Bij het inleveren van zijn opdracht kijkt hij me triomfantelijk aan en overhandigt me zijn gedicht alsof hij een statement wil maken: ‘Ik heb het gewoon over gras gedaan, dat is ook natuur.’ ‘Nou, wat goed gevonden,’ zeg ik, ‘En het is ook nog eens een uitstekend rondeel geworden.’ Ongelovig kijkt hij me aan: ‘Vind je dit goed? Ik had het voor de grap gemaakt.’ ‘Jazeker,’ zeg ik hem, ‘dit kun je zo inleveren. Het voldoet aan alle eisen en een gedicht kan ook grappig zijn. Graag zelfs. Ik hou daar wel van.’ Ik zie hem twijfelen, want dit was niet de gehoopte reactie op zijn gedicht. Als ik hem vriendelijk vraag of hij nog iets anders wil maken of dat hij deze wil inleveren kiest hij toch maar eieren voor zijn geld: ‘Haha, jij bent soms echt gek. Doe dan deze maar. Als je die goed vindt.’ Hij levert zijn gedicht in en loopt hoofdschuddend bij m’n tafel vandaan. Hij lacht spottend naar z’n vrienden en maakt een wegwuivend gebaar in de lucht: ‘Ze vond het goed zo. Haha, poëzie… pff, dat is echt niets voor mij.’

Dat ben ik niet met hem eens, maar misschien komt dat inzicht bij hem later nog wel een keer.