Lieve Heleen,
In gedachten zien jij en ik onszelf graag figureren in fictieve avonturen, maar soms maak je iets in het echte leven mee waar geen fantasyroman of chicklit tegenop kan… Zo werd ik per ongeluk lid van een geheim boekengenootschap toen ik net in de binnenstad van Utrecht woonde. Vlakbij het station was een Boekspot: een boekenkamer waar je boeken kon achterlaten en mee kon nemen. Daar trof ik op een dag een briefje aan.
In het boek Een schitterend gebrek van Arthur Japin was een boodschap achtergelaten: ‘Beste Lezer, Als je dit boek hebt gelezen, zullen we dan op 3 januari 2016 om 15.00 uur dit boek bespreken in café Olivier? Leg het boek zichtbaar op tafel. Groet, Sluipvoet.’ Het was al 2 januari en ik kwam net terug van mijn kerstvakantie. Toevallig had ik het boek al gelezen en ik besloot de volgende dag te gaan kijken of er een grapje met me werd uitgehaald. Niets bleek minder waar.
Ik zat braaf, met het boek zichtbaar op tafel, vlakbij de ingang te wachten toen er een jongen van ongeveer mijn leeftijd -oke, iets ouder- naar me toe kwam lopen. Hij nam mijn zichtbaar verbaasde gezicht op. ‘Ha, ik ben Sluipvoet,’ zei hij. ‘Ik wil je echte naam niet weten, verzin maar een andere.’ We spraken anderhalf uur lang over Een schitterend gebrek en andere boeken. Daarna stond hij op, bedankte me voor het gesprek en raadde me aan een zelfde soort briefje in het boek achter te laten voor mijn volgende boekendate. Hij liet me verbouwereerd achter in het café.
Ik nam me voor om het zelf ook eens te proberen en liet een briefje in het boek achter met een datum voor een maand later. Tegelijkertijd ging ik op zoek naar nog een boek met een briefje in de Boekspot. Ruim twee jaar lang had ik zo nu en dan een boekendate op deze manier. Iedere keer stelden we ons voor met een andere naam, we bespraken het boek en met een briefje in het boek achterlatend plaatsten we het terug in de Boekspot. Sluipvoet ben ik later nog drie keer tegengekomen.
Zo sprak ik o.a. af met Aslan, meneer Pijpetoon en Miss Marple. Ik stelde mezelf afwisselend voor als Hermelien -mijn jeugdboekenheldin- en als Bridget Jones, want zo voelde ik me destijds. Ook mister Gatsby, Beowulf, Minoes, Mad Hatter en Hercules passeerden de revue. Iedere keer spraken we af in café Olivier in Utrecht, want bier drinken in een oude kerk voelt op zichzelf al als een scène uit een boek.
Met de verbouwing van Hoog Catharijne verdween de Boekspot en daarmee ook mijn geheime boekengenootschap. Niemand wist wie het ooit was begonnen en niemand weet hoeveel mensen er aan hebben meegedaan. Soms blader ik nog weleens door de boeken bij de Boekwissel op het perron bij Utrecht Centraal, maar ik ben geen geheime afspraken meer tegengekomen.
Vorig jaar rond deze tijd, in januari, was er een lockdown en stond ik buiten in de rij voor de Broese, de boekhandel in Utrecht. ‘Als dat Hermelien niet is,’ hoor ik achter me. ‘Nee papa, dat is Hermelien niet,’ zegt een klein meisje. Achter me staat Sluipvoet met zijn dochter. Ik lach verbaasd. ‘Dat is toevallig. Ik kom een boek terugbrengen,’ zeg ik, gewoon om iets te zeggen. Want waar moet ik over praten nu ik hem jaren later, zonder de vaste zetting van een boekbespreking, zie. ‘Ik ook,’ zegt hij. Zijn dochter houdt het omhoog. ‘Dat is inderdaad toevallig!’ roept ze uit. ‘Ruilen?’ Dat lijkt ons een goed idee. We ruilen het boek. We stappen uit de rij.
‘Dag Hermelien,’ zegt Sluipvoet. ‘Dag Sluipvoet,’ zeg ik en ik kijk naar zijn dochter. ‘En hoe mag ik jou noemen?’ Ze geeft me plechtig haar gehandschoende kinderhand: ‘Hedwig.’ Ik kijk hem aan, hij haalt zijn schouders op en glimlacht. Ik glimlach terug en schud de kleine meisjeshand.
‘Dag Hedwig.’
Geheime boekengroet van mij, Janneke
*I.v.m. griep verschijnt op hoewashetopschool.com deze week het verhaal ‘Mijn geheime boekengenootschap’. Het is een verhaal dat vorig kalenderjaar al (in een aangepaste versie) verscheen op jannekeleerink.com
Hoe was het op school? 