Joe Mellow – Cees van den Berg – Tip van Janneke

Vaak denk ik verlangend terug aan afgelopen zomer, toen ik op vakantie was in New Orleans. De stad waar de jazz geboren is. Toen ik het boek Joe Mellow zag staan, een jeugdboek over een oude jazzmuzikant uit Nola, werd ik uiteraard meteen nieuwsgierig. Is het mogelijk om de dikwijls onbegrepen jazzmuziek toegankelijk te maken voor de jeugd? Schrijver Cees van den Berg bewijst dat dat kan.

Van den Berg is zelf muzikant. Hij speelt basgitaar, contrabas en schrijft daarnaast sinds 2016 ook kinderboeken. In zijn eerder verschenen kinderboek Lotje Later stond de viool centraal en in Joe Mellow gaat het om een beroemde saxofonist en de drummende tiener Orlando. De vader van de verlegen Orlando belandt in het ziekenhuis na een bedrijfsongeluk. Orlando is ervan overtuigd dat zijn vader uit zijn coma zal ontwaken als hij zijn favoriete jazzheld Joe live zal horen spelen. Wanneer Joe naar Nederland is gekomen wacht Orlando een grote teleurstelling. Joe blijkt niet te zijn op wie hij had gehoopt. 

Meer nog dan over jazzmuziek, gaat het boek Joe Mellow over hoe iedereen zijn of haar eigen uitdagingen in het leven onder ogen moet komen. Orlando is een muzikale maar ook faalangstige jongen, die vaak niet uit zijn woorden kan komen. Joe Mellow was ooit een gevierd muzikant, maar kijkt inmiddels terug op een leven waarin hij wellicht andere keuzes had kunnen en moeten maken. Zowel Orlando als Joe uiten zich met woorden vaak onhandig, maar met muziek des te beter. 

Hier en daar worden thema’s aangestipt en niet uitgewerkt. Zo wordt een kort racistisch perspectief op de muziekbranche benoemd en zijn er pesterijen op school zonder duidelijk motief. Persoonlijk had ik dat graag uitgewerkt willen zien, maar aan de andere kant wordt het verhaal ook wel weer overzichtelijk nu die zijsporen niet zijn bewandeld.

Ik heb een kleine allergie voor volwassen schrijvers die proberen gedachten op te schrijven alsof ze zelf nog kind zijn en daarbij taalgebruik hanteren dat niet echt tienereigen is. Eerlijk gezegd heeft Cees daar ook een een handje van. Maar zolang het je niet stoort dat een dertienjarige dingen zegt en denkt als ‘noordelijk halfrond’, ‘piekhaar’, ‘uitgaverapport’ of ‘ongelikte beer’, is het zeker een meerwaarde dat dit boek vanuit een ik-perspectief wordt geschreven. Waardoor we niet alleen goed meekrijgen wat Orlando voelt rondom de zorgelijke situatie van zijn vader of zijn faalangstige momenten, maar ook een kijkje krijgen in de dwarrelgedachten van een tiener die de hele dag muziek en ritmes in zijn hoofd hoort.

Hoewel het leeftijdsadvies -vermoedelijk vanwege de thematiek- wordt aangeraden als een 15+ boek, ben ik van mening dat het eerder een 12+ boek is. De zinnen zijn kort en de woorden zijn niet moeilijk. De korte hoofdstukken hebben allemaal een zorgvuldig afgebakende verhaallijn, waardoor je geen lange spanningsboog nodig hebt om je aandacht erbij te houden. Wat de thematiek betreft… het dealen met een comateuze vader wordt in het boek ook ondergaan door een dertienjarige, inclusief het dertienjarige perspectief, dus daar hoef je geen 15+ voor te zijn. Ongeacht de leeftijd van de lezer, twaalfjarig of zo oud als ik, wordt bovenal duidelijk dat de liefde voor muziek leeftijdloos is. 

Mijn leeftijdsadvies: 12+ | Uitgever: Lemniscaat | Auteur: Cees van den Berg | Illustrator: Monique Dozy | Verschenen: 26 juli 2022 |Prijs: € 14,99 | Hier te bestellen