Gelukkig tegen de wereld – Enrico Galiano – Tip van Janneke

Van sommige boeken is het bijna zonde dat ze het Young Adult-label krijgen, omdat ze daarmee worden overgeslagen door de meeste liefhebbers van volwassen literatuur. De tweedelige serie over het hoekige en tegelijkertijd ontwapenende meisje Gioia Spada valt absoluut in die categorie. Het behoort tot één van de mooiste en indrukwekkendste YA-series die ik heb gelezen. Gelukkig tegen de wereld is het zelfstandig te lezen tweede deel uit het filosofische tweeluik van Enrico Galiano, dat begon met het duizelingwekkend mooie boek De bijzondere woorden van Gioia.

De 17-jarige Gioia voelt zich -zoals zoveel tieners- onbegrepen. En eerlijk is eerlijk, ze wijkt inderdaad af van de norm en is daardoor het buitenbeentje van de klas. Ze heeft een onveilige thuissituatie en is veel op zichzelf aangewezen. Ze fotografeert, verzamelt bijzondere woorden en bespreekt haar waarnemingen met haar denkbeeldige vriendin Tonia. Er is maar één iemand die haar een klein beetje lijkt te begrijpen en dat is haar filosofiedocent, meneer Bove.

Bove voert sociale experimenten uit tijdens zijn lessen, die door Galiano uitvoerig worden beschreven. Die lessen zijn op zichzelf eigenlijk al reden genoeg om deze serie te willen lezen en ik zou ze stuk voor stuk willen uitproberen met mijn eigen leerlingen. Helaas valt meneer Bove in dit tweede deel snoeihard van zijn voetstuk af en dat valt Gioia erg zwaar. Ze voelt zich in de steek gelaten. En dat is precies het gevoel waar ze zichzelf al die tijd tegen probeerde te wapenen. Want niet alleen Bove, maar de hele wereld lijkt haar in de steek te laten. Inclusief haar pas verworven vriendje Lo, de minstens zo ongewone jongen die zo goed bij haar leek te passen.

Ik werd in eerste instantie gegrepen door Gioia’s woordenlijst met onvertaalbare woorden, omdat ik -hoewel ik al 12 jaar niet meer in Friesland woon- regelmatig op Nederlandse woorden probeer te komen die recht doen aan het Friese begrip dat ik op dat moment had willen noemen. De Friese taal kent veel meer woorden dan de Nederlandse en regelmatig wil ik begrippen gebruiken die onvertaalbaar blijken te zijn. Elke taal heeft zulke woorden. Gioia verzamelt ze en schrijft ze op. Ze helpen haar de wereld en zichzelf beter te begrijpen.

De Italiaanse schrijver Enrico Galiano is docent in het voortgezet onderwijs en geeft o.a. les over literatuur. Zijn kennis van tieners en literatuur levert geloofwaardige, complexe en intrigerende karakters op. Dat is verfrissend, want de innerlijke belevingswereld van een tiener wordt dikwijls te simplistisch weergegeven. Enrico raakt de kern van het ‘tiener zijn’ en beschrijft heel treffend hun ontwikkeling naar ‘volwassen worden’. De verschillende stijlvormen en levendige dialogen wisselen elkaar handig af. Met name de dialogen zijn doeltreffend, prachtig verwoord en zetten aan tot nadenken zonder belerend over te komen. Het is prettig dat hij zijn jongvolwassen lezers niet onderschat of aan de hand neemt, zoals dat bij jongerenliteratuur regelmatig het geval is.

Gelukkig tegen de wereld én De bijzondere woorden van Gioia vormen samen een indrukwekkende coming-of-age-reeks over (zelf)liefde, vriendschap, vertrouwen, groei en ontwikkeling. Waan en werkelijkheid lopen door elkaar en dat levert verrassende inzichten op. Het gaat over de kracht van woorden en talenten, van dromen en herinneringen. Maar bovenal gaat het over de kracht van de liefde. In het bijzonder over de liefde van Gioia en Lo voor elkaar. En over de liefde die ze via elkaar ook voor zichzelf kunnen voelen. Enrico beschrijft een wonderlijke, haast symbiotische, relatie tussen twee jong volwassenen die elkaar nodig lijken te hebben om helemaal zichzelf te mogen en kunnen zijn. Je rolt daarbij van de ene prachtig geformuleerde zin naar de andere. Allemaal voorzien van een filosofische ondertoon, zonder dat het verhaal een prekerig sfeertje krijgt.

Kortom: lees dit boek, lees deze tweedelige reeks. Zo niet vanwege het verhaal, dan vanwege het taalgebruik. Gioia’s zoektocht naar zichzelf laat je nadenken over je eigen zoektocht. Daar is geen leeftijd aan verbonden en daar kunnen we allemaal nog iets van leren.

Dit delen:

Gerelateerd