Helaas zien we elke dag in het nieuws dat vrede nog altijd niet vanzelfsprekend is, ook al leven wij al bijna 78 jaar in vrijheid. Daarom hebben we tot 4 & 5 mei elke week een winactie met een boek dat zich afspeelt rond de Tweede Wereldoorlog. Zodat we niet vergeten wat er toen gebeurd is en we ervan kunnen leren met het oog op de toekomst en de actualiteit.
We hebben gekozen voor acht verhalen die een totaal verschillende kant van de oorlog belichten. Deze week maak je kans op Dochter van een zwarthemd van Bianca Mastenbroek. Je hebt ongeveer een week de tijd om te reageren via onze instagram-pagina. Op zondag 16 april 2023, maken we de winnaar bekend.
We staan er vaak niet bij stil, maar toen de oorlog was afgelopen werden veel NSB’ers (en andere vermoedelijk foute Nederlanders) in interneringskampen gestopt, dat zijn heropvoedingskampen. Eén van die interneringskampen was Kamp Westerbork, waar een deel van de bevrijde Joden nog steeds woonde in afwachting van huisvesting elders of in afwachting van de terugkeer van gedeporteerde familie. Bij gebrek aan voldoende leger en politie werden de kampen geleid door gewone burgers en verzetsstrijders.
Hierdoor ontstond de vreemde situatie dat foute Nederlanders gevangen werden gehouden door deels op wraak beluste landgenoten die jarenlang werden onderdrukt en daarom hun woede botvierden op de gevangenen. In datzelfde kamp woonden, in een ander deel, een deel van de Joodse oorlogsslachtoffers. Je kunt je voorstellen dat deze combinatie een dreigende en zeer onveilige situatie opleverde.
In die situatie komt Antje Buursma in Westerbork terecht. Ze is een dochter van een hooggeplaatste NSB’er. Ze is er nog steeds van overtuigd dat zij en haar familie niet iets verkeerds hebben gedaan op het moment dat ze gevangen wordt genomen. In het kamp is ze geen mens meer, maar een nummer. Ze heeft honger en ondergaat treiterijen en mishandeling. In Westerbork kijkt ze terug op haar leven van voor en tijdens de oorlog. Ze vraagt zich af hoe het zo mis heeft kunnen gaan en of ze het dan al die tijd bij het verkeerde eind heeft gehad? Ze probeert erachter te komen wat haar vader in de oorlog heeft misdaan.
Het boek Dochter van een zwarthemd is een waargebeurd verhaal en het gaat over een thema dat niet eerder in jeugdliteratuur besproken werd. Elke oorlog kent winnaars en verliezers, maar wat gebeurt er met de verliezers als de oorlog voorbij is? En wat gebeurt er met hun kinderen? Het verhaal van Antje Buursma is een schrijnend verhaal van een meisje dat haar hele leven boete moet doen. En waarbij je je af gaat vragen wie in dit verhaal de goede en de slechte partij was. Was de oorlog wel zo zwart wit?
Ook al is het boek pas vorig jaar verschenen, we kunnen gerust stellen dat het hopeloos gedateerde omslagbeeld niet echt aanspreekt. Laat je daar vooral niet door afschrikken, want het is verre van representatief voor het indrukwekkende verhaal aan de binnenzijde.
Ons leeftijdsadvies: 13+ | Uitgever: De vier windstreken| Auteur: Bianca Mastenbroek | Verschenen: 5 mei 2022
Niet gewonnen, maar wel nieuwsgierig geworden naar dit boek? Klik hier om Dochter van een zwarthemd te bestellen.
Hoe was het op school? 