Morgen en morgen en morgen – Gabrielle Zevin – Tip van Janneke

‘Wat is een game?’ vroeg Marx retorisch. ‘Een game is “morgen, en morgen en dan weer een morgen”. Je kunt eindeloos opnieuw worden geboren, eindeloos opnieuw beginnen.‘

Wanneer De grote golf van Kanagawa van de Japanse kunstenaar Hokusai op het omslag van een boek staat, ben ik eigenlijk al om. Dat wil ik lezen. Een tijdje terug was de Engelse versie Tomorrow and tomorrow and tomorrow een Booktok-hit en ook de Nederlandse versie doet het goed. Het is een boek dat over gamen gaat, waarbij Hokusais kunstwerk als uitgangspunt wordt genomen voor een nieuw gamedesign. Maar het gaat nog over zoveel meer dan dat. Het gaat over creativiteit en toewijding, opgroeien en tijdsgeest, liefde voor elkaar en liefde voor de kunst.

Sam en Sadie komen elkaar na jaren weer tegen in een metrostation. Ze kennen elkaar nog uit hun jeugd, toen ze beiden met hun ziel onder de arm in een kinderziekenhuis verbleven. Ze pakken hun vriendschap weer op en worden samen succesvol en beroemd met hun briljante gamedesigns. Wat volgt is een verhaal over aantrekken en afstoten. Over ontroerende en hartverscheurende momenten in twee levens waarin lief en leed gedeeld wordt, maar niets echt samen lijkt te komen. Een (pijnlijke) liefdesgeschiedenis, waarin twee sociaal onhandige mensen elkaar vooral lijken te verstaan wanneer ze zich in hun gezamenlijke passie storten.

Het boek had over elke andere hobby kunnen gaan, omdat het vooral een verhaal vertelt over gezamenlijke passies en hoe zoiets voor een intense verbinding kan zorgen. Toch zie ik het als een enorme meerwaarde dat hier voor de hobby gamen is gekozen, want over gamen en het ontwerpen van games wordt toch met enige regelmaat nog wat neerbuigend gedaan. Te vaak wordt het nog gezien als plat en hersenloos vermaak.

Schrijfster Gabrielle Zevin trekt een parallel tussen games en algemeen geaccepteerde kunstvormen. Ze beschrijft nauwkeurig het creatieve proces dat nodig is om tot het scheppen van schoonheid te komen. Morgen en morgen en morgen maakt inzichtelijk dat het hier eigenlijk een kunstvorm betreft. Het spelen van een mooie game staat voor velen gelijk aan het verdrinken in een schilderij of het verdwalen in een mooi boek. Het maken van een briljante game vereist eenzelfde soort toewijding en creatief talent als bij welke andere kunstenaar dan ook.

Zoals bij zoveel kunstenaars lijkt een voortkabbelend leven niet voldoende inspiratie te geven. Zonder wrijving geen glans. Als ware Van Gogh’s leiden gamedesigners Sam Masur en Sadie Green zo nu en dan een onbeheerst gelukkig leven, afgewisseld met zeer destructieve periodes. Ze hebben elkaar nodig en drijven elkaar tot het uiterste, zowel in positieve- als negatieve zin. Het verhaal bestrijkt ruim 30 jaar, waarin we twee onbeholpen kinderen zien opgroeien tot zelfbewuste volwassenen. Het gamen blijft bij beiden een rode draad in hun persoonlijke ontwikkeling en is daarmee ook meteen een metafoor voor vallen en opstaan in het leven van alledag. Opnieuw blijven proberen. Nieuwe kansen benutten. Of accepteren dat je bent uitgeschakeld.

Al jaren pleit ik ervoor om games te benaderen als volwaardige fictie. Morgen en morgen en morgen is een ode aan de gamedesigner en maakt inzichtelijk hoe -net als bij boeken, films en theater- nauwkeurig wordt nagedacht over ruimte en tijd, de ontwikkeling van het personage, plot en spanningsopbouw. Wellicht is het leuk om games ook eens mee te nemen bij fictie-opdrachten in het VO.

Moet je van gamen houden om dit boek te lezen? Zeker niet. Zevin gidst je op kundige wijze door een coming-of-age-roman met een grote hoeveelheid specifieke feitjes en neemt je mee in haar enthousiasme. Het plezier spat ervan af. Mogelijk levert het lezen van dit verhaal juist een omgekeerd resultaat op. Het is heel goed mogelijk dat je na het lezen van dit boek van game(liefhebber)s gaat houden en wellicht zelf ook eens overweegt de gamepad van een spelcomputer op te pakken.

Dit delen:

Gerelateerd