Gender Queer, een memoir – Maia Kobabe – Tip van Heleen

“Terwijl ik nadacht over mijn nieuwe voornaamwoorden, begon ik gender steeds minder te beschouwen als een continuüm, maar als een landschap. Sommige mensen worden geboren in de bergen, anderen aan zee. Sommige mensen zijn tevreden met de plek waar ze geboren zijn, anderen moeten een lange reis ondernemen naar het klimaat waar ze optimaal kunnen gedijen.”

In Gender Queer vertelt Maia over de zoektocht naar een genderidentiteit. Het boek is autobiografisch en in eerste instantie bedoeld om Maia’s familie uit te leggen wat het betekent om non-binair en aseksueel te zijn. “Bericht aan mijn ouders: het was lastig voor me om jullie dochter te zijn, maar ben zo, zó blij dat ik jullie kind ben.”

Of ik de ‘rustige’ vormgeving van deze graphic novel persoonlijk nou heel aantrekkelijk vind, weet ik niet zeker. Aanvankelijk dacht ik dat deze vormgeving het lezen van dit boek wat saai zou maken. De inhoud, de verwarring en vernedering zijn zo treffend weergegeven dat het wel een samenspel tussen woordkeuze en tekeningen moet zijn.

“Toen ik in de vierde een klein rolletje kreeg in het schooltoneel, vroeg Phoebe: ‘Speel je een jongen of een meisje?’ ‘Geen van beide, ik hoor bij het koor.’ ‘Mooi, want jij gedraagt je ook nooit als een jongen of een meisje. Volgens mij heb je geen gender.’ Ze wist het eerder dan ik.”

Gender Queer is meer dan het persoonlijke verhaal van Maia. Het verhaal vertelt over de fases die je doorloopt om te ontdekken in welk hokje je past. In die fases wordt er soms verwezen naar literatuur of expliciet uitleg gegeven. Deze uitleg is af en toe behoorlijk ‘veel’, ingewikkeld en expliciet. Misschien meer dan je als jongere kunt behappen of prettig vindt. Als je dit boek pakt nadat je Heartstopper hebt verslonden moet je denk ik even schakelen. Als je, net als Maia, op zoek bent naar je genderidentiteit kan dit boek je veel ingangen bieden naar informatie en herkenning.

Wat mij persoonlijk erg verraste was het aanbod aan persoonlijke voornaamwoorden en verwijswoorden. Waar we in het Nederlands constructies gebruiken die soms ingaan tegen mijn taalgevoel (of ben ik gewoon oud?), worden op blz. 189 ‘Spivakvoornaamwoorden’ e, em en eir gepresenteerd. “Vraag em eens wat e in eir koffie wil.” Ik heb al gezocht naar een Nederlandse invulling, daar zijn vast mogelijkheden en in elk geval uitdagingen.

Gender Queer heb ik gelezen als een informatief boek, voor informatie had ik nog nooit een graphic novel gepakt. Al zijn sommige fragmenten behoorlijk expliciet of ingewikkeld, vanaf 14 jaar is het fijn dat dit boek voor het grijpen staat voor jongeren die op zoek zijn naar zichzelf én die een ander graag willen begrijpen. Bijzonder dat in Amerika dit boek op sommige scholen verboden is, persoonlijk denk ik dat het in de basiscollectie van iedere schoolbibliotheek thuis hoort.

Dit delen:

Gerelateerd