Ha Heleen!
‘Halloooo,’ roep ik blij, terwijl ik zelfverzekerd de kofferbak open trek van de voor mij zo bekende blauwe auto. Ik gooi mijn tas erin. Maar wanneer ik op de bijrijdersstoel plaatsneem realiseer ik me dat er iets mis is gegaan. Ik ben in de auto van een wildvreemde meneer gestapt. Verbaasd -maar toch ook geamuseerd- kijkt de chauffeur me aan en zegt: ‘Ik ken jou niet.’
‘Nee inderdaad,’ roep ik verrast. ‘Ik ken jou ook niet!’ Zonder pardon stap ik weer uit, ik pak mijn tas en roep dwars door de kofferbak: ‘Doeg en een fijne dag nog!’ Al snel zie ik de auto van m’n collega staan en stap in, vergezeld van een beetje schaamte. Gierend van het lachen rijden we naar school.
Bijna twee jaar lang reed ik iedere maandag, dinsdag en woensdag mee naar CSG Ulbe van Houten in Sint Annaparochie. Ik hoor de lezers denken: ‘Sint Annaparochie, zeg je?’ Jazeker, ik werkte op een school -jouw school, Heleen- in het noordelijkste hoekje van Friesland. Iedere zondagavond reisde ik naar deze schitterende provincie, om op woensdagavond weer terug naar mijn geliefde Utrecht te treinen.
Onbegrijpelijk, volgens veel vrienden en familie. Er is toch in de randstad ook een lerarentekort? Een goeie keuze, volgens veel studiegenoten en docenten. Als je een fijne school hebt gevonden om je onderwijscarrière te beginnen, dan moet je die plek vasthouden en koesteren. Het is immers niet voor niks dat ruim 33% van de startende docenten al tijdens de eerste vijf jaar afhaakt, vanwege het gevoel te hard te moeten zwemmen zonder duidelijke richting. Om uiteindelijk te verzuipen in de golven van het onderwijs.
Want laten we eerlijk zijn, een veilig leerklimaat is niet alleen belangrijk voor de leerlingen. Ook als (beginnend) docent is het van belang dat er ruimte is om fouten te mogen maken, dat er ruimte is voor overleg en voor onzekerheid. Toen me na een geslaagde stage een werkplek werd aangeboden, besloot ik daarom nog even op de Ulbe te blijven. Een plek waarvan ik zeker wist dat ik zou kunnen en mogen groeien. Waar rugdekking, reflectie en plezier tot de bedrijfscultuur behoren. Zodat ik daarna -wat steviger in het onderwijszadel- zou kunnen solliciteren bij een onbekende school.
Soms voelt het alsof er in de discussie rondom het lerarentekort onvoldoende aandacht wordt besteed aan wat er zo ontzettend leuk is aan lesgeven. Er wordt te veel gehamerd op resultaten, achterstanden en verantwoordelijkheden. De politiek lijkt op te willen komen voor de leerling, maar volgens mij zijn het niet de resultaten van de leerlingen die door de overheid beter gefaciliteerd zouden moeten worden. Het is het werkplezier van de docent dat ze beter zouden mogen faciliteren, waardoor er vanzelf betere resultaten komen. Want het is het enthousiasme en de toewijding van de docent, niet te veel getemperd door tijd- of werkdruk, dat voor een ideaal leerklimaat zorgt. Als er íemand is die opkomt voor de leerlingen, dan zijn het de docenten wel. Als ze tenminste niet al hun energie hoeven steken in het hoofd boven water houden.
Het is jammer dat vaak het geploeter de boventoon voert in de beeldvorming rondom dit veelzijdige en super leuke beroep. Het roept geen aantrekkelijk beeld op bij mensen die overwegen om zich (om) te laten scholen tot docent. Er wordt te weinig stilgestaan bij de groep hardwerkende docenten die weliswaar dringend hulp kunnen gebruiken, maar daarnaast wel oprecht genieten van hun vak. Die zijn er ook. Best wel veel. En zij lossen het echte probleem op, namelijk: het doorgeven van het plezier in het vak. Tijdens het vallen en opstaan staan zij bij het koffiezetapparaat klaar voor een momentje van intervisie. Zij brengen beginners het zelfvertrouwen bij om door te blijven gaan. Zij laten zien dat tieners een onstuimige maar ook zeer dankbare doelgroep zijn om voor en mee te willen werken. Omdat tieners ontwapenend eerlijk en grappig kunnen zijn. Omdat ze zelfs in hun onwilligheid of chagrijn iets aandoenlijks kunnen uitstralen. Omdat ze op zoek zijn naar een eigen identiteit. Waardoor je je realiseert dat je ook op zoek moet naar hoe en wie je zelf bent.
Na de zomer start ik als docent Nederlands op een nieuwe school: het Jordan Montessori Lyceum in Zeist. Eindelijk een school op fietsafstand. Een nieuwe school, een nieuwe vakgroep. Een nieuwe groep leerlingen die me aan zal kijken en zal zeggen: ‘Ik ken jou niet.’ Waar ik handen wrijvend voor kan gaan staan, om ze over mijn avonturen in Friesland en mijn liefde voor boeken en taal te vertellen. Om mee te pimpampetten onder begeleiding van ‘Het Rad van Fortuin’-muziek. En om tompoucen mee te eten wanneer ik ze kernzinnen leer herkennen als twee stevige koekjes.
Hoewel ik komend schooljaar niet meer hoef te carpoolen -en daarbij niet meer het risico loop om gedachteloos bij onbekenden in te stappen- voelt het toch alsof ik opnieuw het portier van een auto vastpak die me bekend voorkomt. Het is een andere auto dan ik gewend ben, maar zeker geen vergissing. Het is weer tijd voor iets nieuws. Alleen heb ik deze keer wél netjes aan de nog onbekende chauffeur gevraagd: ‘Mag ik met je meerijden?’
Gister nam ik afscheid van mijn ongelooflijk leuke school vol Hielke en Sietses, die temidden van het teletubbielandschap in de Waadhoeke, samen met een dolkomisch docententeam een klein vast plekje in mijn zij-instromershart heeft gevonden. Door collega’s word ik na afloop van het personeelsuitje naar het station gebracht. Ik pak mijn tas en dan sta ik bij de kofferbak, ik roep:
‘Doeg en een fijne zomer nog!’
Liefs,
Janneke
*Deze week verschijnt op hoewashetopschool.com geen nieuwe column van Janneke, maar haar eerder geschreven verhaal ‘Ik ken jou niet’. Twee jaar geleden, toen Janneke nog in Sint Annaparochie (de school van Heleen) werkte, verscheen deze column na haar laatste werkdag en aan het begin van de zomervakantie op jannekeleerink.com
Ben je ook geïnteresseerd om in het voortgezet onderwijs te werken? Klik hier voor informatie over zij-instroomtrajecten en/of klik hier voor algemene informatie over leraar worden in het voortgezet onderwijs.
*Afbeelding: Crushpixel
Hoe was het op school? 