Een voorstelling van Studio Figur, Rieks Swarte en Feikeshuis naar het boek van Lex Paleaux.
Winterwater vertelt het verhaal van Lex, een nieuwsgierige jongen met een grote fantasie. Lex groeit op in Friesland in de jaren tachtig. Hij voetbalt bij de plaatselijke club en Freddie Mercury van Queen is zijn held. Met pake en beppe in de buurt, buitenspelen met zijn broers, het geloof dat thuis een belangrijke rol speelt zou het kunnen lijken of Lex’ jeugd leek op mijn jeugd. “Je bent nooit alleen”, wordt hem verzekerd. Toch ontbreekt er iets heel belangrijks, dat voor jou en mij misschien vanzelfsprekend is of was tot vandaag.
De roman Winterwater van Lex Paleaux verscheen in februari 2020 bij uitgeverij In de Knipscheer als ‘fictief drama op basis van feiten”. Je leert Lex en zijn familie kennen in korte hoofdstukjes waarin hij op een ontvankelijke en nieuwsgierige manier zijn leventje leeft. Humor en een soort lichtvoetigheid stellen het gevoel van beklemming uit tot je er echt niet meer omheen kunt. Ingrijpende gebeurtenissen moet Lex helemaal alleen ondergaan, er is geen hand op zijn schouder, er zijn geen bemoedigende woorden op het moment dat hij die nodig heeft.
Lex zelf adviseerde me om eerst het boek te lezen en daarna de voorstelling te gaan beleven (hij zei het anders, maar dat vond ik even niet terug), dat heb ik gedaan. Na het lezen van Winterwater was ik eigenlijk best verdrietig. Niet omdat het boek uit was, het is op een vlotte manier geschreven en de korte hoofdstukken nodigen makkelijk uit tot nog even verder lezen, maar vooral omdat ik de eenzaamheid van de hoofdpersoon hartverscheurend vind. Ik wist inmiddels dat ‘Lexje’ in de voorstelling een pop zou zijn en ik was een beetje bang voor de combinatie ‘poppentheater’ met zo’n groot, belangrijk en zwaar thema.
Vrijdagavond is Lexje nog een keer onder mijn huid gekropen. Studio Figur, Rieks Swarte en productiehuis Feikes huis wisten zijn verhaal te vertellen in een bijzondere beeldende voorstelling. Winterwater is geen ‘poppentheatervoorstelling’, de hoofdpersoon komt op een zorgvuldige en liefdevolle manier tot leven in de handen van vier krachtige spelers. De spelers vloeien op zo’n waarachtige manier in elkaar én de pop over, dat je hem gelooft en bijna onmiddellijk in je hart sluit.
Freddie Mercury zorgt voor de weinige kleur in de voorstelling. Lexje adoreert hem, zijn verschijning en de muziek, die hij met ons deelt. De spelers, muzikanten, handen en voeten, vader, moeder en broers van Lexje, laten ons meeleven in bijzondere arrangementen van nummers die we herkennen. Ik was betoverd toen ik vier zangers, a-capella, vijfstemmig meende te horen zingen.
Lexjes fantasie zorgt ervoor dat álles kan. De werkelijkheid krijgt gestalte op een krijtbord. Over het krijtbord ga ik niet alles vertellen, dat zou jammer zijn. De levendigheid, de humor en het vernuft waarmee het past in een, op het oog, sobere vormgeving vond ik verrassend. De scène waarin Lexje hoopt dat zijn ouders bij een belangrijke voetbalwedstrijd komen kijken was voor mij daarbij een hoogtepunt tijdens een dieptepunt.
Ja, dieptepunt… Winterwater is zeker geen vrolijke voorstelling. Lex’ verhaal is het verhaal van een eenzaam kind. Een kind dat de wereld wil ontdekken, dat ruimte zoekt voor zijn fantasie. Op zijn pake na is er niemand zie zijn hand vasthoudt, die zijn verwondering deelt, die hem behoedt en uitlegt wat grenzen zijn. Hoe ga je om met pijn en verdriet als je leven zo onveilig begint? Lexje toont zich aanvankelijk loyaal en veerkrachtig, maar het is niet gek dat die veerkracht uiteindelijk op is en er steeds minder van hem over blijft.
Ik zou je nog kunnen vertellen over de hond, over het schaatsen, over de zoektocht naar God. Wie weet kunnen we ooit nog de verwondering delen over het drummen als Lexje en het tegelijkertijd zingen als Freddie, over het zwieren op de schaats en de herkenbare bewegingen van een puber. Mocht je ‘Ik ga slapen ik ben moe’ als slaapliedje gehoord hebben, dan ben ik benieuwd of dat anders zal klinken nadat je de voorstelling Winterwater bezocht hebt. Bij mij wel.
Winterwater is geschikt voor jongeren vanaf 14 jaar en is ook als schoolvoorstelling te boeken. Ik zag het in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden. Jij kunt de voorstelling ook nog bezoeken. Bekijk de speellijst op de website van Studio Figur.
Binnenkort: De uitgever schonk ons een exemplaar en Lex heeft het gesigneerd. Dat boek kan binnenkort van jou zijn. Houd daarvoor onze socials of deze website in de gaten.
Muziek: De prachtige muziek van Winterwater kun je beluisteren op spotify.
Afbeelding: Bart Grietens, theaterkrant
Hoe was het op school? 